Υποστροφη (Understeer)
Υπορστροφή είναι η τάση που έχει ένα αυτοκίνητο, όταν στρίβει, να διαγράψει μεγαλύτερη τροχεία από αυτή που ο οδηγός επιθυμεί. Αυτό συμβαίνει όταν οι μπροστινοί τροχοί φεύγουν από την πορεία τους με αποτέλεσμα να τραβούν την εμπρόσθιο τμήμα του αυτοκινήτου στην εξωτερική πλευρά της στροφής. Η πρόκληση αυτού του φαινομένου μπορεί να γίνει λόγο των φθαρμένων ελαστικών ή υπερβολικής φόρτωσης του εμπρόσθιου μέρους του οχήματος ή με λανθασμένη ρύθμιση στην γωνία camber.
Camber
Η γωνία camper είναι η γωνία που σχηματίζεται από τον κάθετο άξονα ενός οχήματος το έδαφος. Στο διάγραμμα βλέπουμε έναν τροχό με μηδενική γωνία camber και τις θέσεις που αυτός παίρνει όταν ή γωνία είναι θετική ή αρνητική αντίστοιχα.
Η σωστή ρύθμιση της γωνίας αυτής βοηθάει στο στρίψιμο του αυτοκινήτου διότι ο τροχός στέκεται «κόντρα» στο βάρος του οχήματος που λόγο κεντρομόλου δύναμης τείνει να φέρει το όχημα στην εξωτερική πλευρά της στροφής. Επίσης μην ξεχνάμε ότι την ίδια δύναμη δέχεται και ο τροχός από μόνος του. Δηλαδή έχοντας μηδενική γωνία camber και στρίβοντας με μεγάλη ταχύτητα σε μια στροφή αυτός καταλήγει να βρεθεί σε αρνητική κλίση. Αντίθετα αν έχουμε αρνητική κλήση από την αρχή ο τροχός την ώρα την στροφής, και λόγο φυγόκεντρης δύναμης, θα έρθει σε μηδενική κλήση και έτσι εκμεταλλευόμαστε όλη την επιφάνια του ελαστικού που τελικά θα «πατήσει» με όλο του το πέλμα. Λογικό λοιπόν είναι ο τροχός να έχει πάντα μια ρύθμιση με αρνητική κλίση. Προσοχή χρειάζεται να δώσουμε στο ποσοστό της κλίσης γιατί μια υπερβολικά αρνητική ρύθμιση της θα έχει σοβαρές απόλυες στο φρενάρισμα και στην επιτάχυνση του οχήματος σε ευθεία, αφού τότε το ελαστικό θα πατάει κυρίως με τις εσωτερικές γωνίες του πέλματος.
Caster
Η γωνία Caster (ονομαστικά μπορεί να την συναντήσουμε και ως castor) είναι το μέγεθος εκείνο που μετράει την κλίση του τροχού ως προς κάθετο στον εγκάρσιο άξονα του αυτοκινήτου. Για να γίνει αυτό πιο κατανοητό, το πιο οφθαλμοφανές παράδειγμα είναι το καροτσάκι του super market. Σε αυτή την κατασκευή ο τροχός έχει αρνητική caster και έτσι δημιουργείται στον τροχό trail effect. Δηλαδή ο τροχός σέρνεται από το καρότσι και το καρότσι από τον τροχό.
ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τον τροχό του αυτοκινήτου. Γι’ αυτό πάντα τα αυτοκίνητα έχουν θετική caster. Έτσι ο τροχός «σέρνει» το όχημα και όχι το αντίθετο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα θετικής caster είναι οι μπροστινοί τροχοί μιας μοτοσικλέτας. Η σύνηθες ρύθμιση στα αυτοκίνητα είναι μεταξύ +3ο και +6ο. Το βασικό και αυτό που πρέπει να προσέξουμε ρυθμίζοντας την γωνία αυτή είναι οι απέναντι τροχοί να έχουν ακριβώς τις ίδιες μοίρες. Ως αποτέλεσμα της μη τήρησης αυτού είναι το αυτοκίνητο να «τραβάει» κατά το φρενάρισμα.
Στο σχεδιάγραμμα τροχός εμπρόσθιου μέρους αυτοκινήτου με θετική caster
TOE
Η γωνία toe είναι εκείνη η γωνία που μετράει την απόκλιση του κάθε τροχού από τον νοητό επιμήκη άξονα του αυτοκίνητου. Παίζει πολύ βασικό ρόλο στην οδηγηκή συμπεριφορά του οχήματος επηρεάζοντας καθοριστικά την ευστάθεια του. Αυξομειώνοντας την γωνία απόκλισης διορθώνουμε το μέγεθος της υπερστροφής και της υποστροφής που θα έχει το όχημα κατά το στρίψιμο του.
Στο επόμενο διάγραμμα το μπροστινό τμήμα ενός αυτοκινήτου με θετική toe και πως ακριβώς μετριέται.
Μερικοι τροποι να φερουμε το αυτοκινητο πιο πλυ στα μετρα μας
Υψηλότερη πίεση εμπρός ελαστικά Λιγότερη υποστροφή +- 10psi από την προτεινόμενη πίεση
Χαμηλότερη πίεση εμπρός ελαστικά Περισσότερη υποστροφή +- 10psi από την προτεινόμενη
Υψηλότερη πίεση πίσω ελαστικά Λιγότερη υπερστροφή +- 10psi από την προτεινόμενη πίεση
Χαμηλότερη πίεση πίσω ελαστικά Περισσότερη υπερστροφή +- 10psi από την προτεινόμενη πίεση
Σκληρότερη αντιστρεπτική εμπρός Περισσότερη υποστροφή +- 5 έως 10mm της διαμέτρου
Μαλακότερη αντιστρεπτική εμπρός Λιγότερη υποστροφή +- 5 έως 10mm της διαμέτρου
Σκληρότερη αντιστρεπτική πίσω Περισσότερη υπερστροφή +- 5 έως 10mm της διαμέτρου
Μαλακότερη αντιστρεπτική πίσω Λιγότερη υπερστροφή +- 5 έως 10mm της διαμέτρου
Περισσότερο αρνητικό κάμπερ στους εμπρός τροχούς Λιγότερη υποστροφή, έως –5 μοίρες
Περισσότερο θετικό κάμπερ στους εμπρός τροχούς Περισσότερη υποστροφή, 0 έως +1 μοίρα
Περισσότερο αρνητικό κάμπερ στους πίσω τροχούς Λιγότερη υπερστροφή, 0 έως –4 μοίρες
Περισσότερο θετικό κάμπερ στους πίσω τροχούς Περισσότερη υπερστροφή 0 έως +1 μοίρα
Περισσότερη σύγκλιση στους εμπρός τροχούς Σταθερό τιμόνι στην ευθεία, άνετο ταξίδι, αλλά αύξηση της υποστροφής 0 έως +1 μοίρα
Περισσότερη σύγκλιση στους πίσω τροχούς Λιγότερη υπερστροφή όταν «σηκώνουμε απότομα» το πόδι από το γκάζι 0 έως +1 μοίρα
Περισσότερη απόκλιση στους εμπρός τροχούς «Καλύτερο» τιμόνι, το όχημα στρίβει γρηγορότερα και η υποστροφή μειώνεται. Στην ευθεία και στα φρένα η «μούρη ψάχνεται» και ο οδηγός κάνει «πριονάκι» για να διορθώσει τα «ψαρέματα» του εμπρός μέρους 0 έως -1 μοίρα
Περισσότερη απόκλιση στους πίσω τροχούς Καλύτερο στρίψιμο του πίσω μέρους σε στενές στροφές, λιγότερη υπερστροφή σε στενές στροφές, λιγότερη πρόσφυση για επιτάχυνση στην ευθεία 0 έως -1 μοίρα
Περισσότερο θετικό κάστερ στους εμπρός τροχούς Καλύτερο στρίψιμο, ελαφρύτερο τιμόνι και καλύτερη επαναφορά τιμονιού μετά τη στροφή
Λιγότερο αρνητικό κάστερ στους εμπρός τροχούς Μείωση της υποστροφής ισχύος (power on understeer) που δημιουργεί κραδασμούς στα μπροστοκίνητα κατά το σπινάρισμα
Σκληρότερα ελατήρια εμπρός Λιγότερη υποστροφή, λιγότερο body roll εμπρός 300 έως 1200 λίμπρεs
(1 κιλό = 2.2 λίμπρες)
Μαλακότερα ελατήρια εμπρός Περισσότερη υποστροφή, περισσότερο body roll εμπρός 110 έως 300 λίμπρες
Σκληρότερα ελατήρια πίσω Λιγότερη υπερστροφή, μείωση του body roll πίσω 300 έως 1200 λίμπρες
Μαλακότερα ελατήρια πίσω Περισσότερη υπερστροφή, λιγότερο body roll εμπρός 110 έως 300 λίμπρες
Περισσότερο φρένο πίσω Μείωση της υποστροφής κατά την είσοδο (corner entry understeer) 0 έως 15%
Περισσότερο φρένο εμπρός Μείωση της υπερστροφής κατά την είσοδο (corner entry oversteer) 0 έως 15%
Σκληρότερη επαναφορά (rebound) αποσβεστήρων εμπρός Λιγότερη υποστροφή κατά την έξοδο της στροφής + 10 έως 100% αύξηση
Σκληρότερη επαναφορά (rebound) αποσβεστήρων πίσω Λιγότερη υποστροφή κατά την είσοδο της στροφής + 10 έως 100% αύξηση
Σκληρότερη συμπίεση (bump) αποσβεστήρων εμπρός Λιγότερη υπερστροφή κατά την είσοδο της στροφής + 10 έως 100% αύξηση
Σκληρότερη συμπίεση (bump) αποσβεστήρων πίσω Λιγότερη υπερστροφή κατά την έξοδο της στροφής + 10 έως 100% αύξηση
Μαλακότερη επαναφορά (rebound) αποσβεστήρων εμπρός Λιγότερη υπερστροφή κατά την έξοδο της στροφής + 10 έως 100% αύξηση
Μαλακότερη επαναφορά (rebound) αποσβεστήρων πίσω Λιγότερη υπερστροφή κατά την είσοδο της στροφής + 10 έως 100% αύξηση
Μαλακότερη συμπίεση (bump) αποσβεστήρων εμπρός Λιγότερη υποστροφή κατά την είσοδο της στροφής + 10 έως 100% αύξηση
Μαλακότερη συμπίεση (bump) αποσβεστήρων πίσω Λιγότερη υποστροφή κατά την έξοδο της στροφής + 10 έως 100% αύξηση